ممکن است شما نیز در حوزه کسب‌وکار بارها با اصطلاح فرانچایزینگ مواجه شده باشید و برایتان این سؤال پیش آمده باشد که فرانچایزینگ چیست؟ در این مقاله فرانچایزینگ را به شما معرفی کرده و آن را از جوانب مختلف بررسی خواهیم کرد.
فرانچایزینگ چیست؟
در ابتدا اجازه دهید یک تعریف از معنا و مفهوم فرانچایزینگ داشته باشیم و سپس در مورد آن به تفصیل توضیح دهیم:
«فرانچایزینگ (Franchising) که معنی آن «حق امتیاز تجاری» است، امتیازی است که توسط یک شرکت و برند مشهور و شناخته شده به دیگری داده می‌شود تا محصولات یا خدمات آن برند را تحت قوانین همان برند به فروش برساند. این امتیاز، در ازای دریافت مبلغی مشخص و برای مدت زمان مشخصی واگذار می‌شود.»
زمانی که شما تصمیم می‌گیرید کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنید، به دو روش می‌توانید کار خود را در بازار شروع کنید.
روش اول به این صورت است که ایده‌ای برای شروع یک کسب‌وکار دارید و برروی آن سرمایه‌گذاری کرده و کار خود را شروع می‌کنید. سپس وقت و هزینه صرف می‌کنید تا با به‌کارگیری شیوه‌های مختلف بازاریابی و تبلیغات برای نام کسب‌وکار خود برندسازی کنید. در این روش شما باید توانایی ریسک کردن را داشته باشید. زیرا تصمیم گرفته‌اید که یک کسب‌وکار را از صفر شروع کنید و درعین‌حالی که ممکن است به موفقیت دست یابید، این احتمال نیز وجود دارد که ایده‌ی شما با شکست مواجه شده و تمام سرمایه‌ی خود را از دست بدهید. ضمن اینکه برای برندسازی و دست‌یابی به شهرت و جذب مشتری نیز باید هزینه، وقت و انرژی زیادی صرف کنید.
روش دوم به این صورت است که شما به جای صرف هزینه و زمان برای ساخت برند شخصی خودتان، مبلغی را صرف گرفتن امتیاز فروش محصول یا خدمات یک برند مشهور کنید. آن برند مشهور، پیش‌ازاین سال‌ها وقت صرف کرده و مبالغ زیادی هزینه کرده است و برند خود را به شهرت رسانده و مشتری‌های تثبیت شده‌ای نیز دارد. دراین‌صورت دیگر نیازی نیست که شما هم برای این کار هزینه کنید. در عوض، با پرداخت مبلغی به‌عنوان خرید حق امتیاز، می‌توانید از تمام امتیازات آن برند مشهور بهره‌مند شده و زودتر به سوددهی برسید. در این حالت، کار و بازگشت سرمایه شما تضمین شده است. به این حالت فرانچایزینگ یا دریافت حق امتیاز تجاری گفته می‌شود.
مزایای فرانچایزینگ چیست؟
حالا که دانستید فرانچایزینگ چیست، بیایید در مورد مزایای آن هم صحبت کنیم. عمل فرانچایزینگ هم برای برندی که حق امتیاز را واگذار می‌کند و هم برای شخصی که از آن امتیاز استفاده می‌کند سودآور است. در چنین حالتی، شرکتی که امتیاز را واگذار می‌کند دیگر نیازی به سرمایه‌گذاری مستقیم برای توسعه‌ی برند خود ندارد.
فرض کنید فروشگاه مرکزی یک برند در تهران است. اگر این برند بخواهد یک شعبه هم در شهر یا کشور دیگری افتتاح کند، باید هزینه‌های زیادی صرف تهیه مکان و تجهیزات و امکانات موردنیاز در آن شهر یا کشور کند. ضمن اینکه باید خود را درگیر مدیریت آن شعبه نیز بکند. در عوض، و به‌وسیله‌ی فرانچایزینگ، می‌تواند فقط در ازای دریافت مبلغی با در اختیار گذاشتن حق امتیاز تجاری برند خود به شخص دیگری در آن شهر یا کشور، به راحتی برند خود را توسعه دهد. بدین طریق علاوه بر اینکه از مشکلات افتتاح شعبه‌های جدید خلاص می‌شود، هم درآمد خود را افزایش داده، و هم تبدیل به برند کشوری یا جهانی شده و به شهرت خود نیز می‌افزاید.
به‌عنوان مثال، شرکت مک دونالد که حدود 37000 شعبه در سراسر جهان دارد و به بیش از 70 میلیون نفر غذا می‌فروشد، شعبه‌های خود را از طریق فرانچایزینگ و فروش حق امتیاز تجاری برند خود توسعه داده است.
همچنین شخصی که حق امتیاز تجاری را خریداری می‌کند، از مزایای زیر بهره‌مند می‌شود:
- بهره‌مندی از تمامی موفقیت‌ها و تجربیات یک برند مشهور
- بهره‌مندی از شهرت یک برند معروف
- بهره‌مندی از مدیریت یک سیستم باتجربه و با ثبات
- اطمینان از تأمین مواد اولیه توسط امتیازدهنده
- بهره‌مندی از مزایای سیستم تبلیغات و بازاریابی یکپارچه هماهنگ با سایر شعبه‌ها
- بهره‌مندی از صرفه‌جویی در خرید مواد اولیه به دلیل مقیاس خرید بالا
- بهره‌مندی از دستورالعمل‌های از پیش آزموده شده برای پیشبرد امور
- و…
با توضیحاتی که در مورد مزایای فرانچایزینگ داده شد، احتمالاً شما هم متوجه شده‌اید که خرید حق امتیاز از یک برند مشهور به این معنی است که بلافاصله پس از راه‌اندازی شعبه‌ی خود، شما نیز به راحتی از تمام شهرت و مزایای یک کسب‌وکار با چند سال سابقه‌ی فعالیت بهره‌مند خواهید شد.
روش واگذاری فرانچایزینگ
در ادامه مبحث فرانچایزینگ چیست، لازم است در مورد روش واگذاری فرانچایزینگ نیز صحبت کنیم تا به خوبی با روند کار آشنا شوید. زمانی که شما تصمیم می‌گیرید تا فرانچایزینگ یک شرکت یا برند را دریافت کنید، ابتدا باید بر سر مبلغ واگذاری حق امتیاز تجاری و روش پرداخت آن به توافق برسید. در این مورد معمولاً برندهای بزرگ شرایط مشخصی دارند که شما با مطالعه‌ی آن می‌توانید قبول کنید یا نکنید و حق ارائه پیشنهاد و مذاکره ندارید. همچنین وضعیت و شرایط شما را نیز بررسی می‌کنند تا ببینند آیا شما سرمایه و همچنین شرایط لازم برای این کار را دارید یا خیر.
موضوع بعدی مکان موردنظر برای شروع کار است. در این مورد، یا شما از قبل محلی دارید که شرکت واگذار کننده فرانچایزینگ باید آن را تأیید کند، و یا در غیر این صورت شرکت محل مناسب با سیاست‌های خود را به شما پیشنهاد خواهد کرد. یکی از دلایل آن هم می‌تواند ممانعت از تراکم بیش‌ازحد شعبه‌ها در یک شهر یا در یک منطقه باشد.
سپس در مرحله‌ی راه‌اندازی شعبه، به منظور هماهنگی با سایر شعبه‌ها، شما باید طبق دستورالعمل‌های شرکت واگذار کننده فرانچایزینگ عمل کنید. این موارد شامل پیاده‌سازی دکوراسیون متناسب با طرح و رنگ‌بندی برند در تمامی شعبه‌ها، خرید تجهیزات و لوازم موردنیاز، راه‌اندازی سیستم‌های حسابداری موردنیاز، نصب تابلوی برند در محل و مواردی از این قبیل است. تمامی این موارد زیر نظر نماینده یا مشاور شرکت واگذار کننده فرانچایزینگ انجام خواهد شد تا مطابق استانداردهای آنها باشد. این نظارت در طول فعالیت و مرتباً نیز تکرار خواهد شد تا از دنبال کردن سیاست‌ها و استانداردهای شرکت و همچنین از کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان اطمینان حاصل شود.
همچنین شرکت واگذارکننده فرانچایزینگ یک دوره آموزشی برای شما برگزار خواهد کرد تا شما را با استانداردهای برند، کیفیت، خدمات، ارزش‌ها، فرمول‌ها، روش‌های عملیاتی و مواردی از این قبیل آشنا سازند تا کلیه‌ی فعالیت‌های شما همسو با سیاست‌های برند باشد.
سخن آخر
در این مقاله برای شما توضیح دادیم که فرانچایزینگ چیست و از مزایای آن و روش واگذاری فرانچایزینگ صحبت کردیم. این که شما کسب‌وکار خود را به‌صورت مستقل یا با استفاده از این روش شروع کنید به عوامل زیادی بستگی دارد. در حالت فرانچایزینگ شما باید تحت نظر یک شرکت و برند دیگر فعالیت کنید و عملکرد شما باید مطابق با سیاست‌ها و دستورالعمل‌های آن شرکت باشد. درعین‌حال می‌توانید از مزایای بسیار زیاد آن استفاده کنید. اما اگر به اندازه‌ی کافی سرمایه دارید و ایده‌ی یک کسب‌وکار منحصربه‌فرد و امکان ریسک کردن را نیز دارید، شاید بهتر باشد که به‌صورت مستقل فعالیت کرده و برند خودتان را بسازید و این شما باشید که در آینده فرانچایزینگ برند خودتان را واگذار می‌کنید. اما این را هم در نظر داشته باشید که بیش از 90 درصد استارتاپ‌ها در 5 سال ابتدایی شروع فعالیت خود شکست خورده و کسب‌وکار خود را تعطیل کرده‌اند و تنها 10 درصد از آنها به موفقیت دست یافته‌اند.
شما تجربه دریافت حق امتیاز یا فرنچایز دارید؟ چه نکاتی به ذهنتان می‌رسد که می‌تواند به این مقاله اضافه شود؟ با ما در بخش نظرات درمیان بگذارید. اگر نیاز به مشاوره تجهیزات و نرم‌افزارهای رستورانی دارید با واحد فروش سروفراز تماس بگیرید. مشاوران ما در کنار شما هستند.